Τα τζάμια διατίθενται σε πολλούς τύπους, πάχη, σχέδια και κατεργασίες. Το τζάμι επιλέγεται για λόγους ασφαλείας, εμφάνισης και τον τρόπο που ελέγχει το εσωτερικό περιβάλλον του κτηρίου.
Τα τζάμια μπορούν να κατηγοριοποιηθούν λαμβάνοντας υπόψη:
Το τζάμι στα κτήρια υπόκειται σε μηχανικά φορτία με την μορφή της ανεμοπίεσης και της κρούσης. Μπορεί ακόμη να υπόκειται σε τάσεις λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών όπως οι αλλαγές της θερμοκρασίας. Η ανθεκτικότητα του τζαμιού μπορεί να ποικίλλει αυξάνοντας το πάχος, την θερμική κατεργασία και συνδυάζοντας το τζάμι με άλλα υλικά. Η ανθεκτικότητα του τζαμιού πρέπει να είναι τόσο μεγάλη ώστε να αντέχει στα φορτία στα οποία εκτίθεται. Η ασφάλεια του τζαμιού είναι συνδεδεμένη με την ανθεκτικότητά του αλλά λαμβάνεται και υπόψη ο κίνδυνος πρόκλησης ατυχήματος από την θραύση του.
Το ανοπτημένο γυαλί είναι η βασική μορφή του τζαμιού που παράγεται στα εργοστάσια παραγωγής υαλοπινάκων επιπλεύσεως. Δεν διαθέτει ιδιαίτερες ιδιότητες αντοχής και ασφαλείας και όταν σπάζει γίνεται κομμάτια με κοφτερές άκρες.
Το ανοπτημένο γυαλί μπορεί να σκληρυνθεί ελέγχοντας την θέρμανσή του και την ψύξη του. Το ελαφρά σκληρυμένο γυαλί δεν είναι τζάμι ασφαλείας αλλά γενικότερα έχει την διπλή αντοχή από το ανοπτημένο. Όταν σπάζει συμπεριφέρεται όπως το ανοπτημένο που γίνεται κομμάτια με κοφτερά άκρα.
Το ανοπτημένο τζάμι σκληραίνεται με θέρμανση στους 650°C και ταχεία ψύξη των επιφανειών. Αυτό συμπιέζει τις επιφάνειες και αυξάνει την ανθεκτικότητα του τζαμιού. Το τζάμι ασφαλείας είναι περίπου πέντε φορές πιο ανθεκτικό από το ανοπτημένο. Μια σημαντική ιδιότητα του τζαμιού ασφαλείας είναι ο τρόπος με τον οποίο σπάζει. Κάθε ράγισμα στο τζάμι οδηγεί σε γρήγορη επαναφορά της συμπιεσμένης επιφάνειας και το τζάμι ασφαλείας σπάζει πάντα σε πολύ μικρά κομμάτια γυαλιού. Το σκληρυμένο τζάμι που συμμορφώνεται με το πρότυπο ΕΝ12600 είναι ένα τζάμι ασφαλείας. Τα τζάμια ασφαλείας πρέπει να φέρουν την Σήμανση CE και να τοποθετούνται με το σήμα CE ορατό. Το τζάμι ασφαλείας δεν μπορεί να κοπεί ή να τρυπηθεί μετά την σκλήρυνση και γι αυτό θα πρέπει να κόβεται στο απαιτούμενο μέγεθος πριν.
Το τζάμι ασφαλείας μπορεί να υστερεί λόγω της παρουσίας κρυστάλλων σουλφιδίων νικελίου στο τζάμι. Για την μείωση του κινδύνου αστοχίας από τα σουλφίδια νικελίου, το τζάμι μπορεί να υποστεί μια κατεργασία υπερθέρμανσης, η οποία, για να είναι αποτελεσματική πρέπει να είναι αυστηρά ελεγχόμενη.
Το ανοπτημένο, το ελαφρά σκληρυμένο ή το τζάμι ασφαλείας μπορούν να αποτελούνται από δύο ή περισσότερα φύλλα συγκολλημένα μεταξύ τους σε οποιοδήποτε συνδυασμό για την δημιουργία ενός υαλοπίνακα ασφαλείας με τις απαιτούμενες επιδόσεις. Τα φύλλα τζαμιού μπορεί να συγκολληθούν με την μορφή σάντουϊτς με ένα στρώμα πολυβινυλοβουτυράλης (PVB) μεταξύ των φύλλων τζαμιού. Τα φύλλα τζαμιού μπορούν επίσης να συγκολληθούν με την έκχυση ρητίνης μεταξύ τους. Η συγκόλληση των φύλλων με PVB είναι περισσότερο κατάλληλη για επίπεδους υαλοπίνακες ενώ η συγκόλληση με την έκχυση ρητίνης για κοίλους υαλοπίνακες. Το triplex τζάμι δεν είναι τόσο ανθεκτικό όσο ένας υαλοπίνακας του ιδίου τύπου και πάχους, αλλά μετά την θραύση τα κομμάτια του τζαμιού παραμένουν στην θέση τους συγκρατούμενα από την ενδιάμεση επίστρωση. Οι επιδόσεις ενός τζαμιού triplex εξαρτώνται από το είδος της ενδιάμεσης επίστρωσης που έχει χρησιμοποιηθεί. Κάποια έχεουν σχεδιαστεί για να αντέχουν σε εισβολή και άλλα απλά ως τζάμια ασφαλείας.
Ο όρος «ενισχυμένο τζάμι με θερμική κατεργασία» είναι αμερικάνικος και αναφέρεται στην ενίσχυση με θερμική σκλήρυνση του τζαμιού. Το ενισχυμένο τζάμι γενικότερα ισοδυναμεί με το ελαφρά σκληρυμένο τζάμι και δεν είναι ένα τζάμι ασφαλείας. Μόνο το απόλυτα σκληρυμένο τζάμι έχει όμοιες ιδιότητες με το τζάμι ασφαλείας. Το ενισχυμένο τζάμι που χρησιμοποιείται ως τζάμι ασφαλείας πρέπει να συμμορφώνεται με το πρότυπο ΕΝ 12600.
Το τζάμι μπορεί να διακοσμηθεί με σχέδια πιέζοντας ένα ανάγλυφο σχέδιο στην επιφάνεια όταν είναι ακόμη ζεστό και μαλακό. Αυτό γίνεται για την μείωση της ορατότητας ή για την αλλαγή της εμφάνισης της πρόσοψης. Τα τζάμια με σχέδια έχουν την ίδια αντοχή και τα ίδια χαρακτηριστικά ασφαλείας με το ανοπτημένο τζάμι και συνήθως δεν είναι ένα τζάμι ασφαλείας. Ορισμένα τζάμια με σχέδια – αυτά που δεν διαθέτουν βαθιές ανάγλυφες επιφάνειες μπορεί να είναι και triplex.
Εκτυπωμένες επιφάνειες
Είναι δυνατή η εκτύπωση σχεδίων στο τζάμι. Αυτό γίνεται συνήθως για την πληροφόρηση των ανθρώπων για την ύπαρξη του τζαμιού για λόγους ασφαλείας. Σε αυτή την περίπτωση το σχέδιο πρέπει να είναι τοποθετημένο στο σωστό σημείο. Πολλές φορές τα λογότυπα των εταιρειών και άλλου είδους σημάνσεις χρησιμοποιούνται για αυτούς τους λόγους.
Ψημένο και χαραγμένο τζάμι
Η επιφάνεια του τζαμιού μπορεί να χαραχθεί ή να αλλοιωθεί για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα με την εκτύπωση. Και αυτό μπορεί να γίνει για λόγους ασφαλείας.
Φυμέ τζάμια
Τα τζάμια μπορούν να είναι φυμέ για την μείωση της μετάδοσης του φωτός και την μείωση της αντανακλαστικότητας του κτηρίου.
Με επιχρίσματα
Στα τζάμια χρησιμοποιούνται επιχρίσματα για την αλλαγή των ιδιοτήτων τους. Τα επιχρίσματα χρησιμοποιούνται για την ανάκλαση του φωτός και / ή της ζέστης. Η αύξηση της ποσότητας του ανακλανώμενου φωτός μπορεί να απαιτείται για αισθητικούς λόγους (δίνει το αποτέλεσμα του καθρέφτη) ή για τον περιορισμό της ορατότητας στο εσωτερικό του κτηρίου. Η ανάκλαση της ζέστης μπορεί να απαιτείται για την μείωση του θερμικού φορτίου ή για την διατήρησή του μέσα στο κτήριο. Ο τύπος του επιχρίσματος διαφέρει ανάλογα με τον σκοπό που εξυπηρετεί. Χαμηλής εκπεμψιμότητας επιχρίσματα (low-E) είναι μεταξύ των πιο διαδεδομένων και χρησιμοποιούνται για την ανάκλαση από το εσωτερικό του κτηρίου πάλι στο εσωτερικό μειώνοντας τις θερμικές απώλειες. Δεν ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία με τον ίδιο τρόπο λόγω του διαφορετικού μήκους κύματος. Δεν είναι ορατά στο μάτι.
Τυπωμένα σχέδια
Τα σχέδια μπορούν να τυπωθούν ή να χαραχθούν στην επιφάνεια του τζαμιού για την σκίαση της ορατότητας ή την μείωση του άπλετου φωτός.
Διπλή και πολλαπλή υαλόφραξη
Το τζάμι συχνά χρησιμοποιείται ως μονωτική μονάδα (τα διπλά τζάμια). Αυτό γίνεται συνήθως για την μείωση των θερμικών απωλειών του κτηρίου, αλλά συμβάλλει και στην μείωση της έντασης του θορύβου μέσα στο κτήριο. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται τριπλά τζάμια για καλύτερη ηχομόνωση και θερμομόνωση. Ως μονάδες, για την δημιουργία μονωτικών υαλοπινάκων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οποιοδήποτε από τα είδη τζαμιού που έχουν περιγραφεί πιο πάνω και διαφορετικά είδη τζαμιού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το εσωτερικό και το εξωτερικό της υαλόφραξης. Τα φύλλα τζαμιού χωρίζονται από αποστάτες. Οι υαλοπίνακες μπορούν να συναρμολογηθούν με ένα περιμετρικό στεγανωτικό λάστιχο μεταξύ του τζαμιού και του αποστάτη και ένα δευτερεύουσα δομική μόνωση στην εξωτερική πλευρά του αποστάτη που συγκρατεί τους υαλοπίνακες μαζί. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο ένα περιμετρικό στεγανωτικό λάστιχο.
Με πλήρωση αερίου
Στους μονωτικούς διπλούς υαλοπίνακες μπορεί να πληρώνεται το διάκενο με αέριο για την μείωση των θερμικών απωλειών μέσω των παραθύρων. Σε περίπτωση θραύσης ή φθοράς η αντικατάσταση των υαλοπινάκων θα πρέπει να γίνεται με υαλοπίνακες ιδίων προδιαγραφών.
Οι οικοδομικοί κανονισμοί δίνουν τις ακριβείς απαιτήσεις για την χρήση τζαμιών ασφαλείας και πυραντοχής κάτω από ορισμένες συνθήκες. Ο σχεδιασμός της πρόσοψης θα λαμβάνει υπόψη αυτές τις απαιτήσεις. Είναι σημαντικό η τοποθέτηση αυτών των τζαμιών να γίνεται σύμφωνα με τις προδιαγραφές.
Τζάμια ασφαλείας
Τα τζάμια που τοποθετούνται σε κρίσιμα σημεία (δίπλα σε πόρτες εισόδου και σημεία με έντονη παρουσία περαστικών καθώς και σε παράθυρα με χαμηλό στηθαίο) πρέπει να συμμορφώνονται με τους οικοδομικούς κανονισμούς. Το τζάμι θα πρέπει ή να σπάζει με ασφαλή τρόπο ή να είναι ανθεκτικό στην κρούση. Είναι φυσικό να χρησιμοποιείται σκληρυμένο, ή triplex ή αρμέ ασφαλείας σε αυτά τα σημεία. Το απλώς ανοπτημένο τζάμι μπορεί να χρησιμοποιηθεί με την προϋπόθεση ότι το εμβαδόν κανενός υαλοπίνακα δεν θα υπερβαίνει τα 0,5 m , οι μικρότερες διαστάσεις δεν είναι πάνω από 255mm και το πάχος δεν είναι μικρότερο από 6mm. Η αντικατάσταση με τζάμι διαφορετικών επιδόσεων σε μια κρίσιμη ζώνη μπορεί να είναι επικίνδυνη και πρέπει να εγκρίνεται από τον μελετητή.
Τζάμια πυραντοχής
Τα πυράντοχα τζάμια πρέπει να υπόκεινται σε εργαστηριακές δοκιμές για να δείχνουν ότι μπορούν να αντισταθούν στην φωτιά για την απαιτούμενη χρονική περίοδο. Οι επιδόσεις των πυράντοχων τζαμιών εξαρτώνται από την ακριβή αναπαραγωγή των τζαμιών δειγμάτων για κάθε ανάληψη εργασίας. Δεν επιτρέπεται καμία αντικατάσταση πλαισίου, υαλόφραξης ή άλλων στοιχείων.
Η μεταφορά θερμότητας μέσω μιας επιφάνειας και με τους τρεις τρόπους (επαφή, ανάμειξη και ακτινοβολία), αποδίδεται από τον συντελεστή U-value (γνωστό και ως συντελεστή Κ). Πρόκειται για τον βαθμό απώλειας θερμότητας (σε Watt), μέσω επιφάνειας 1m2, για διαφορά θερμότητας 1 βαθμού Kelvin, μεταξύ του εσωτερικού και εξωτερικού χώρου.
Η συνολική θερμική μόνωση ενός παραθύρου εξαρτάται από την θερμική μόνωση του πλαισίου, την θερμική μόνωση του υαλοστασίου και τους αποστάτες θερμοδιακοπής και αποδίδεται από τον συντελεστή Uw, ενώ
η θερμική μόνωση μόνο του υαλοστασίου αποδίδεται από τον συντελεστή Ug.
Ένα υαλοστάσιο με μονό υαλοπίνακα πάχους 6mm, έχει U = 5,7W/(m2.K)
Ένα υαλοστάσιο με διπλό υαλοπίνακα, αποτελούμενο από δύο κοινούς υαλοπίνακες 5mm με 12mm διάκενο αέρα, ανάμεσά τους, έχει U = 2,8W/(m2.K)
Ένα υαλοστάσιο με διπλό υαλοπίνακα, αποτελούμενο από έναν κοινό υαλοπίνακα 5mm και έναν υψηλής αποδοτικότητας (high performance) υαλοπίνακα 5mm, με 14mm διάκενο, γεμισμένο με αέριο, έχει U = 1,1W/(m2.K)
Για να αντιληφθούμε καλύτερα την βαρύτητα των ανωτέρω τιμών Ug των υαλοστασίων, μπορούμε να τις συγκρίνουμε με τον συντελεστή θερμοπερατότητας ενός τοίχου χωρίς μόνωση στο εσωτερικό του, ο οποίος έχει Ug=1,5W/(m2.K) περίπου, ενώ ένας τοίχος με μόνωση, έχει Ug μικρότερο από 0,6W/(m2.K).
Η επίδοση του τζαμιού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κατάστασή του. Η χρήση φθαρμένων υαλιπινάκων ή μονωτικών μονάδων υαλόφραξης θα εξασθενίσουν τις επιδόσεις της πρόσοψης. Το τζάμι πρέπει να ελέγχεται για:
Μέγεθος
Μικρότερος του απαιτούμενου μεγέθους υαλοπίνακας δεν θα πατάει καλά στην πατούρα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ακατάλληλη περιμετρική μόνωση και σε ακραίες περιπτώσεις αστοχία στην συγκράτηση του υαλοπίνακα. Μεγαλύτερος του απαιτούμενου μεγέθους υαλοπίνακας θα μειώσει το διάκενο μεταξύ πλαισίου και υαλοπίνακα, περιορίζοντας την προσαρμογή των σχετικών κινήσεων του τζαμιού και του πλαισίου. Αν χρησιμοποιηθούν λεπτότερα τακάκια για να τοποθετηθούν υαλοπίνακες με μεγαλύτερο των απαιτουμένων διαστάσεων, μέγεθος η πατούρα στο κάτω μέρος του πλαισίου ίσως να μην είναι αρκετά φαρδιά για να έχει κατάλληλες απορροές των νερών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάσπαση των μονωτικών παρεμβυσμάτων των υαλοπινάκων. Και τέλος αν το τζάμι είναι πολύ μεγάλο μπορεί να μην χωράει στο πλαίσιο.
Επιφανειακές ατέλειες
Συνήθως δεν υπάρχουν επιφανειακές ατέλειες στους υαλοπίνακες επίπλευσης. Παρ’ όλα αυτά όμως, αν υπάρχουν είναι ξεκάθαρα ορατές. Οι επιφανειακές ατέλειες αποτελούν πηγή εκνευρισμού του πελάτη και γι αυτό είναι καλό να ελέγχονται όλοι οι υαλοπίνακες για πιθανές ατέλειες την στιγμή της τοποθέτησής τους. Είναι πιο εύκολη η αντικατάστασή τους σε αυτό το στάδιο, όταν οι σκαλωσιές υπάρχουν ακόμη. Το ενισχυμένο τζάμι ίσως να έχει μια ελαφρά επιφάνεια με ραβδώσεις, ως αποτέλεσμα της διαδικασίας θερμικής σκλήρυνσης. Αυτό είναι γενικά αποδεκτό, εκτός αν είναι ιδιαίτερα έντονο οπότε θα πρέπει να αντικατασταθεί ο υαλοπίνακας. Αν το διάκενο ενός μονωτικού υαλοπίνακα είναι σε διαφορά πίεσης από τον περιβάλλοντα αέρα, τότε το τζάμι θα κηλάνει και θα δίνει παραμορφωτικούς αντικατοπτρισμούς. Διαφορές πίεσης μπορούν να προκληθούν όταν η περιμετρική μόνωση των υαλοπινάκων γίνεται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες ή σε διαφορετικό υψόμετρο από το εργοτάξιο. Από έχει ως αποτέλεσμα την κοίλανση του υαλοπίνακα καθώς μεταβάλλεται ο όγκος του διάκενου. Τα οπτικά αποτελέσματα μπορούν να είναι έντονα και μη αποδεκτά. Οι καιρικές αλλαγές προκαλούν συνήθως μικρότερες συνέπειες που κατά κανόνα είναι αποδεκτές.
Ατέλειες των άκρων
Οι ατέλειες των άκρων περιλαμβάνουν:
Η αναδίπλωση εντός ενός ορίου είναι αποδεκτή. Η διαφυγή του αέρα δεν είναι ποτέ αποδεκτή. Οι ατέλειες των άκρων προκαλούν συγκέντρωση των τάσεων οι οποίες αδυνατίζουν το τζάμι αν υπόκειται σε φορτία. Μπορεί να προκληθούν θερμικές ρωγμές στον υαλοπίνακα όταν υπάρχει μεγάλη θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ των διαφορετικών σημείων του τζαμιού. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν το μεγαλύτερο μέρος του υαλοπίνακα θερμαίνεται από την ηλιακή ακτινοβολία, αλλά περιμετρικά τα άκρα παραμένουν ψυχρά είτε λόγω σκίασης είτε λόγω της μόνωσης του πλαισίου. Η συγκέντρωση των τάσεων στις ατέλειες των άκρων αυξάνουν τον κίνδυνο της ρωγμάτωσης από θερμική τάση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια ταινία περιμετρικά του υαλοπίνακα αν και δεν συνιστάται καθώς η προστασία που προσφέρει είναι μηδαμινή, κρύβει τις φθορές των άκρων, εμποδίζει τον έλεγχο της στεγάνωσης και μπορεί μέχρι και να παγιδεύσει υγρασία προκαλώντας την διακοπή της στεγάνωσης.
Τζάμι triplex
Το triplex τζάμι πρέπει δεν πρέπει να έχει ορατά ελαττώματα. Δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία φθορά στις άκρες περιμετρικά των συγκολλημένων φύλλων.
Περιμετρικές στεγανώσεις
Οι στεγανοποιημένες μονάδες κατασκευάζονται είτε με μονό είτε με διπλό περιμετρικό σφράγισμα βάση των προδιαγραφών του EN 1279. Το διπλό περιμετρικό σφράγισμα χρησιμοποιείται μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Κάθε υαλοπίνακας που αντικαθίσταται στο εργοτάξιο λόγω θραύσης ή ύπαρξης ατελειών πρέπει να αντικαθίσταται με υαλοπίνακες ίδιας κατασκευής. Η περιμετρική στεγάνωση των άκρων δεν πρέπει να εμφανίζει ορατές φυσαλίδες αέρα.
Η ταυτοποίηση του υαλοπίνακα στο εργοτάξιο μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες αν είναι μέρος μονάδας υαλόφραξης, έχει αόρατες επικαλύψεις ή ιδιαίτερες ιδιότητες αντοχής. Οι κύριες μέθοδοι ταυτοποίησης των υαλοπινάκων είναι: Οπτικός έλεγχος με μία κάρτα μέτρησης η οποία κρατημένη απέναντι από την επιφάνεια θα ταυτοποιήσει το πάχος του υαλοπίνακα χρησιμοποιώντας την αντανάκλαση της πίσω όψης του. Μία ανακλώμενη φλόγα θα εμφανίζεται διαφορετικά σε επιχρισμένες επιφάνειες. Η σήμανση των υαλοπινάκων κατά την κατασκευή βοηθά την ταυτοποίηση. Στις ετικέτες θα πρέπει να φαίνεται: τύπο τζαμιού, μέγεθος, κατασκευαστής, θέση τοποθέτησης και προσανατολισμό. Τα τζάμια ασφαλείας πρέπει να φέρουν την Σήμανση CE σύμφωνα με το πρότυπο EN 12150. Οι υαλοπίνακες πρέπει να φέρουν την Σήμανση CE σύμφωνα με το κατάλληλο ευρωπαϊκό πρότυπο. Μετρητές ελέγχου ή μέτρα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό του πάχους του τζαμιού. Διατίθενται διάφορα συστήματα στο εμπόριο. Το DSR(διαφορικό διαθλασίμετρο επιφανείας) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό των τάσεων της επιφάνειας και τον βαθμό σκλήρυνσης. Αυτός ο εξοπλισμός είναι ακριβός και είναι απίθανο να υπάρχει σε εργοτάξιο Συσκευή δοκιμών με υπέρηχους μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ταυτοποίηση triplex τζαμιών. Ηχούν δε διαφορετικά όταν έχουν κοχλιοτομηθεί.
Κατάλληλοι μέθοδοι ταυτοποίησης:
Τύπος τζαμιού:-> Μέθοδοι
Διαφανές τζάμι:->Οπτική ή μέτρηση
Διαμαντέ τζάμι:->Οπτική
Τζάμι αρμέ διαμαντέ:->Οπτική
Χρωματιστό τζάμι:->Οπτική
Επιχρισμένο τζάμι:->Οπτική
Ελαφρά σκληρυμένο τζάμι:->DSR
Τζάμι σκληρυμένο με θερμική επεξεργασία:->Σήμανση, DSR, Πολωμένο φως
Κοίλα τζάμια:->Οπτική
Τζάμια triplex:->Σήμανση, Υπέρηχοι
Διπλό τζάμι:->Διακριτικό στον αποστάτη
Τζάμι με σχέδια:->Οπτική
Με επένδυση εκτός γραμμής παραγωγής:->Οπτική, μέτρηση, αντανάκλαση
Τα παρακάτω πρότυπα πρέπει να εφαρμόζονται στην τοποθέτηση των υαλοπινάκων : ΕΛΟΤ EN 1279 Μέρη 1,2,3,4,5 και 6 Ύαλος για δομική χρήση Μονωμένα στοιχεία υαλοστασίων ΕΛΟΤ EN ISO 9001 Ε2 Συστήματα διαχείρισης της ποιότητας – Απαιτήσεις ΕΛΟΤ EN 13830 Πετάσματα όψεων-Πρότυπο προϊόντος. Τα προϊόντα υάλου θα πρέπει να τοποθετούνται σύμφωνα με τις οδηγίες του παραγωγού. Το πρότυπο ΕΝ 1279 δίνει γενικές οδηγίες εφαρμόσιμες στα περισσότερα κουφώματα. Όπου οι οδηγίες του παραγωγού διαφέρουν από το πρότυπο ΕΝ 1279 θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του παραγωγού.
Προσδιορισμός θέσης
Ο σωστός προσδιορισμός θέσης των υαλοπινάκων είναι σημαντικός. Οι μονάδες που συμπεριλαμβάνουν τζάμι ασφαλείας θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στα σωστά ανοίγματα και να μην ανταλλάσσονται με απλές μονάδες. Για τις μονάδες που χρησιμοποιείται διαφορετικό τζάμι για το εσωτερικό και διαφορετικό για το εξωτερικό, θα πρέπει να προσδιορίζεται η θέση του σωστού τζαμιού για το εξωτερικό. Αυτό απαιτείται για λόγους ασφαλείας, εμφάνισης και αποτελεσματικότητας της ενεργειακής απόδοσης των υαλοπινάκων. Κάθε μονάδα υαλόφραξης περιέχει δύο ή περισσότερα κομμάτια τζαμιού που θα έχουν μια ανεπαίσθητη διαφορά μεγέθους λόγω των κατασκευαστικών ανοχών. Όλες οι μονάδες καλής ποιότητας κατασκευάζονται με όλα τα κομμάτια τζαμιού ευθυγραμμισμένα στις δύο πλευρές που χαρακτηρίζονται «το κάτω μέρος». Το τζάμι πρέπει να τοποθετείται με την σωστή πλευρά πάνω στα τακάκια με τρόπο που όλα τα φύλλα του να υποστηρίζονται εξ’ ίσου.
Τακάκια και αποστάτες
Τα τακάκια χρησιμοποιούνται για την στήριξη του τζαμιού και πρέπει να υποστηρίζουν και τους δυο υαλοπίνακες ενός διπλού τζαμιού. Αποτρέπουν την επαφή του τζαμιού με το πλαίσιο και το κεντράρουν σε αυτό. Τα τακάκια πρέπει να στηρίζουν το τζάμι ανεξάρτητα από το αν υπάρχει εισροή νερού στην πατούρα και δεν πρέπει να μπλοκάρουν κανένα κανάλι απορροής υδάτων. Κάποια συστήματα απαιτούν τακάκια που γεφυρώνουν τα κανάλια απορροής Η χρήση στεγανωτικού υλικού για την τοποθέτησή τους και την σταθεροποίησή τους μπορεί να μπλοκάρει τα κανάλια απορροής.
Τα τακάκια μπορεί να κατασκευάζονται με τα παρακάτω υλικά:
Κάποιες φορές χρησιμοποιούνται διαμορφωμένα μολύβδινα χωρίσματα τζαμιών σε συστήματα που δεν διαθέτουν κανάλια απορροής και περιμετρικά σφραγισμένα κουφώματα σκληρής ξυλείας. Αλλά αυτά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται στα υαλοπετάσματα. Σφήνες χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της πλευρικής μετατόπισης του τζαμιού και για να προσδίδουν ακαμψία στα ανοιγόμενα φύλλα και στα προϊόντα με εργοστασιακά τοποθετημένους υαλοπίνακες. Κατασκευάζονται από τα ίδια υλικά με τα τακάκια. Αποστάτες χρησιμοποιούνται για να διατηρήσουν την απόσταση μεταξύ του τζαμιού και του πλαισίου όταν χρησιμοποιούνται υγρά υλικά στεγάνωσης. Κατασκευάζονται με τα ίδια υλικά με τα τακάκια.
Υποστήριξη τζαμιού και πλαισίου
Τα τζάμια προσδίδουν ακαμψία στο πλαίσιο του φύλλου των κουφωμάτων και αποτρέπουν την στρέβλωση ή το «κρέμασμα» κατά την χρήση. Η θέση των τακακιών επιλέγεται για να προσδίνει την σωστή ακαμψία στο πλαίσιο και στήριξη στο τζάμι. Για παράθυρα που περιστρέφονται σε οριζόντιο άξονα τα τακάκια στο επάνω μέρος στηρίζουν το τζάμι. Οι συνιστώμενες θέσεις των τακακιών για κουφώματα παρουσιάζονται εδώ αλλά πρέπει να διαβάζονται επίσης οι οδηγίες του κατασκευαστή. Τα τακάκια πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 30mm και όχι περισσότερο από 100 mm από τη γωνία του πλαισίου. Τα υαλοπετάσματα και οι υαλοφράξεις πρέπει να μεταφέρουν τις κινήσεις στην δομή. Οι σφήνες στα υαλοπετάσματα πρέπει να τοποθετούνται κοντά στο κάτω μέρος του τζαμιού αποτρέποντας τις πλευρικές μετατοπίσεις του, επιτρέποντας ταυτόχρονα την σταθεροποίηση του πλαισίου.
Διάκενο των άκρων
Το τζάμι πρέπει να τοποθετείται στο πλαίσιο με το κατάλληλο διάκενο περιμετρικά των άκρων.
Αυτό είναι απαραίτητο γιατί έτσι:
Το ελάχιστο διάκενο περιμετρικά των άκρων για πλαστικά είναι:
Απορροή
Οι νεροχύτες στη βάση ή στην πρόσοψη του πλαισίου δεν πρέπει να παρεμποδίζονται από τακάκια, γρέζια ή υλικά στεγάνωσης.
Αποθήκευση και χειρισμός
Βάρος γυαλιού Οι τυπικές μονάδες υαλοπίνακα είναι βαριές και μεγαλύτερες μονάδες απαιτούν ειδική μεταχείριση. Είναι πάντοτε προτιμότερο να τοποθετούνται τα τζάμια στο εργοστάσιο. Παρόλα αυτά για μεγαλύτερα κουφώματα το συνολικό βάρος είναι πολύ μεγάλο για να σηκώνεται χειροκίνητα και σε αυτά τα κουφώματα το τζάμι πρέπει να τοποθετείται στο εργοτάξιο. Κάποια κουφώματα πρέπει να αφαιρείται το τζάμι για να προσαρμόζονται στο άνοιγμα. Το τζάμι ζυγίζει μεταξύ 2.5kg/m /mm.
Τα βάρη των τυπικών προϊόντων τζαμιών παρουσιάζονται παρακάτω:
6mm υαλοπίνακα 15 kg/m2
6 – 12 – 6 30 kg/m2
7,3 -12 – 6 Τζάμι triplex 32,5 kg/m2
15mm τζάμι 37,5 kg/m2
Πρέπει να ληφθεί υπόψη ο μηχανικός χειρισμός και η ανύψωση μεγαλύτερων μονάδων υαλοπινάκων και κουφωμάτων με τοποθετημένα τα τζάμια.
Τα τζάμια πρέπει να αποθηκεύονται:
Το τζάμι πρέπει να αποθηκεύεται στο εργοτάξιο σε προστατευμένο μέρος όπου δε θα φθείρεται, δε θα γρατσουνίζεται ή δε θα λερώνει υπερβολικά. Αν η περιμετρική στεγάνωση υγρανθεί, και συγκεκριμένα αν το νερό παγιδευτεί πίσω από την περιμετρική αυτοκόλλητη ταινία, η στεγάνωση θα διασπαστεί. Αν το νερό παγιδευτεί μεταξύ των δύο υαλοπινάκων για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε στις επιφάνειες του τζαμιού μπορεί να σχηματιστούν μόνιμοι λεκέδες. Αν το γυαλί αποθηκευθεί σε άμεση επαφή με το φως του ήλιου τότε η θερμότητα μπαίνει μέσα στην στιβάδα του τζαμιού και δεν μπορεί να διαφύγει. Το τζάμι μέσα στην στιβάδα μπορεί να γίνει πολύ ζεστό και να ραγίσει. Τα τζάμια πρέπει να αποθηκεύονται στηριγμένα στις άκρες τους και να γέρνουν σε κάποιο στήριγμα για να αποτρέπεται η πτώση τους. Στους υαλοπίνακες που αποτελούν μονάδα οι άκρες και των δύο φύλλων πρέπει να υποστηρίζονται για να μειωθεί ο κίνδυνος φθοράς τους.
